Το σταφύλι και τ’ αμπέλι (La vérité de la graine)

 Το σταφύλι και τ’ αμπέλι 

Ο σπόρος που έζησε δεν φύτρωσε και είναι νεκρός. 

Ο σπόρος που πέθανε φύτρωσε και δίνει καρπούς στους αιώνες. 

Ο άνθρωπος απλώς επιλέγει.

Le raisin et la vigne 

 La graine qui a vécu ne s’est pas germée — elle est morte. 

La graine qui est morte en germant donne des fruits à travers les siècles.

L’homme ne fait que choisir.

The grape and the vine 

 The seed that lived did not sprout — and it is dead. 

The seed that died by sprouting bears fruit through the ages.

Man simply chooses.

Αλφρέ ντε Μυσσέ _ Εσωτερική Αντίφαση και Ρομαντικό Πάθος

 

«Η ζωή είναι ένα τριαντάφυλλο του οποίου κάθε ροδοπέταλο είναι μια ψευδαίσθηση και κάθε αγκάθι είναι μια πραγματικότητα.»

Ο Αλφρέ ντε Μυσσέ (1810–1857) υπήρξε ένας από τους πιο ευαίσθητους και εσωστρεφείς εκπροσώπους του γαλλικού ρομαντισμού. Το έργο του διακρίνεται για την έντονη συναισθηματική φόρτιση, την υπαρξιακή αγωνία και την ειλικρινή αποτύπωση της ερωτικής εμπειρίας ως πηγή τόσο εξύψωσης όσο και οδύνης.

Η ποίηση στην καθημερινότητα

 

Η ποίηση στην καθημερινότητα

Τι σημαίνει να ζεις ποιητικά σε έναν κόσμο που τρέχει;

Ο κόσμος τρέχει. Δεν κινείται απλώς — τρέχει με βιασύνη, με άγχος, με την αίσθηση πως κάτι χάνεται αν δεν προλάβουμε...

«Το σκέφτομαι, όχι όπως ο οποιοσδήποτε σκέφτεται, αλλά όπως αυτός που αναπνέει.» — Φερνάντο Πεσόα

«Σε κάθε βήμα κέρδιζαν μια οργιά ουρανό – για να τον δώσουν.» — Γιάννης Ρίτσος

Ποίημα: Η Στιγμή

Δεν έχει ώρα. Δεν έχει πρόγραμμα. Έρχεται όταν δεν κοιτάς... Αν την αφήσεις, γίνεται ποίηση.

Μα πέρα απ' όλα όσα διάβασες το να ζεις ποιητικά στην κυριολεξία είναι να βρίσκεσαι στην Βασιλεία των Ουρανών εντός σου και να βλέπεις έτσι ακριβώς τα πράγματα γύρω σου.

Petites philosophies du quotidien

Vivre poétiquement dans un monde qui court

Le monde court. Il ne bouge pas seulement — il court avec précipitation, avec anxiété, avec le sentiment que quelque chose se perd si on ne le rattrape pas...

«Je pense, non comme n’importe qui pense, mais comme celui qui respire.» — Fernando Pessoa

«À chaque pas, ils gagnaient une toise de ciel – pour la donner.» — Yannis Ritsos

Poème : L’instant

Il n’a pas d’heure. Il n’a pas d’agenda. Il vient quand tu ne regardes pas... Si tu le laisses, il devient poésie.

«Au-delà de tout ce que tu as lu, vivre poétiquement — littéralement — c’est habiter le Royaume des Cieux en toi, et voir exactement ainsi les choses qui se passent autour de toi.»

Small Philosophies of Everyday Life

What does it mean to live poetically in a world that runs?

The world runs. Not just moves — it rushes with urgency, anxiety, the feeling that something is lost if we don’t catch up...

“I think, not like anyone thinks, but like someone who breathes.” — Fernando Pessoa

“With every step, they gained a span of sky – to give it away.” — Yannis Ritsos

Poem: The Moment

It has no hour. No schedule. It comes when you’re not looking... If you let it go, it becomes poetry.

"Beyond everything you’ve ever read, to live poetically — literally — is to dwell in the Kingdom of Heaven within you, and to perceive everything around you precisely from that point of view."

Ποίησις και Λόγος

Ζαν Μορεάς Μια διαδραστική συλλογή ποιημάτων και θεματικών 📖

Ζαν Μορεάς: Ο Ποιητής του Συμβολισμού

Μια διαδραστική συλλογή ποιημάτων και θεματικών

Εισαγωγή

Ποιήματα

Θεματικές Ενότητες

Βιογραφία

Εισαγωγή στον Ζαν Μορεάς

Ο Ζαν Μορεάς (λογοτεχνικό ψευδώνυμο του Ιωάννη Παπαδιαμαντόπουλου, 1856-1910) υπήρξε ένας Έλληνας ποιητής και κριτικός που έζησε και έδρασε κυρίως στη Γαλλία, αναδεικνυόμενος σε μία από τις κορυφαίες φυσιογνωμίες του γαλλικού Συμβολισμού. Ήταν ο συγγραφέας του "Μανιφέστου του Συμβολισμού" (1886), ενός κειμένου που καθόρισε τις αρχές του κινήματος και επηρέασε βαθιά την ευρωπαϊκή λογοτεχνία.

Το έργο του Μορεά χαρακτηρίζεται από την αναζήτηση του ιδεατού, τη χρήση συμβόλων, την αισθητική της υποβολής και τη μουσικότητα της γλώσσας. Αν και έγραψε στα γαλλικά, η ελληνική του καταγωγή και η αγάπη του για την κλασική αρχαιότητα διαπνέουν συχνά την ποίησή του.

Επιλογή Ποιημάτων

Κάντε κλικ στον τίτλο κάθε ποιήματος για να διαβάσετε ένα ενδεικτικό απόσπασμα και να μάθετε περισσότερα για αυτό. (Σημείωση: Τα ποιήματα του Μορεά γράφτηκαν στα γαλλικά. Τα παρακάτω αποσπάσματα είναι μεταφράσεις).

1. Les Syrtes (Οι Σύρτεις) - Απόσπασμα ▼

Περιγραφή:

Από τις πρώτες του συλλογές, οι "Σύρτεις" (1884) φανερώνουν ήδη την τάση του Μορεά προς τον συμβολισμό και τη μουσικότητα. Τα ποιήματα είναι γεμάτα ατμόσφαιρα, μελαγχολία και αναζήτηση του ιδεατού.

Ενδεικτικό Κείμενο (μετάφραση):

Στις Σύρτεις, όπου η άμμος ονειρεύεται,
Και η θάλασσα ψιθυρίζει μυστικά,
Περνάει η ψυχή μου, ένα πλοίο χαμένο,
Αναζητώντας λιμάνια μακρινά.

Οι φοίνικες σκύβουν με θλιμμένη χάρη,
Και ο άνεμος φέρνει παλιές μελωδίες,
Σε έναν κόσμο όπου το φως είναι απάτη,
Και η σκιά κρύβει αιώνιες οδύνες.
                            

2. Cantilènes (Καντιλένες) - Απόσπασμα ▼

Περιγραφή:

Οι "Καντιλένες" (1886) είναι μια συλλογή που χαρακτηρίζεται από την πιο ώριμη έκφραση του συμβολισμού του Μορεά. Εδώ, η μουσικότητα και η υποβλητικότητα της γλώσσας είναι στο επίκεντρο, δημιουργώντας μια ατμόσφαιρα ονείρου και μυστηρίου.

Ενδεικτικό Κείμενο (μετάφραση):

Η ψυχή μου είναι ένα παλιό όργανο,
Που οι νότες του χάνονται στον αέρα,
Και οι αναμνήσεις, σαν σκιές, χορεύουν,
Σε μια σιωπή που φέρνει τη φθορά.

Ο χρόνος κυλάει, ένα ποτάμι ατέλειωτο,
Και οι στιγμές, σαν φύλλα, παρασύρονται,
Σε έναν κόσμο όπου το φως είναι ψεύτικο,
Και η αλήθεια κρύβεται πίσω από μάσκες.
                            

3. Érinnyes (Ερινύες) - Απόσπασμα ▼

Περιγραφή:

Από τις τελευταίες του συλλογές, οι "Ερινύες" (1893) δείχνουν μια στροφή προς έναν πιο κλασικιστικό συμβολισμό, διατηρώντας ωστόσο την υποβλητικότητα και τη φιλοσοφική διάσταση. Εδώ, η ελληνική μυθολογία και η τραγωδία είναι πιο εμφανείς.

Ενδεικτικό Κείμενο (μετάφραση):

Οι Ερινύες, με τα φτερά τους σκοτεινά,
Περνούν πάνω από την πόλη σιωπηλά,
Και οι ψυχές, σαν φλόγες, τρεμοπαίζουν,
Σε μια νύχτα που δεν έχει τέλος.

Το αίμα των αθώων βάφει τη γη,
Και οι κατάρες, σαν βέλη, πετούν,
Σε έναν κόσμο όπου η δικαιοσύνη είναι τυφλή,
Και η αλήθεια κρύβεται πίσω από ψέματα.
                            

Βασικές Θεματικές Ενότητες

Το έργο του Ζαν Μορεά διαπνέεται από συγκεκριμένες θεματικές που αποτελούν τους πυλώνες της ποιητικής και φιλοσοφικής του σκέψης. Εδώ, εξερευνούμε τις σημαντικότερες από αυτές.

1. Το Ιδεατό και το Μυστήριο: Κεντρική θεματική του Συμβολισμού, η αναζήτηση μιας ανώτερης, αόρατης πραγματικότητας πέρα από την υλική, και η προσπάθεια να εκφραστεί το ανεξήγητο μέσω συμβόλων.

2. Μουσικότητα και Υποβολή: Η έμφαση στη μουσική ποιότητα της γλώσσας, στον ρυθμό και τον ήχο των λέξεων, με στόχο την υποβολή συναισθημάτων και ιδεών, αντί της άμεσης περιγραφής.

3. Μελαγχολία και Απογοήτευση: Ένα διάχυτο αίσθημα θλίψης, νοσταλγίας και υπαρξιακού άγχους, που αντανακλά την "αρρώστια του αιώνα" (mal du siècle) και την αποξένωση του σύγχρονου ανθρώπου.

4. Η Φύση ως Σύμβολο: Η φύση δεν περιγράφεται ρεαλιστικά, αλλά χρησιμοποιείται ως πηγή συμβόλων και αλληγοριών για την έκφραση εσωτερικών καταστάσεων και φιλοσοφικών ιδεών.

5. Η Ελληνική Κληρονομιά: Παρόλο που έγραφε στα γαλλικά, η ελληνική του καταγωγή και η αγάπη του για την αρχαία ελληνική μυθολογία, φιλοσοφία και τραγωδία είναι εμφανείς σε πολλά από τα έργα του.

6. Η Τέχνη για την Τέχνη: Η πεποίθηση ότι η τέχνη πρέπει να υπηρετεί μόνο την ομορφιά και την αισθητική, χωρίς να έχει διδακτικό ή κοινωνικό σκοπό.

Σύντομη Βιογραφία

Σημαντικά γεγονότα από τη ζωή και το έργο του Ζαν Μορεάς.

1856: Γέννηση στην Αθήνα ως Ιωάννης Παπαδιαμαντόπουλος.

1877: Μετακομίζει στο Παρίσι για σπουδές νομικής, αλλά σύντομα στρέφεται στη λογοτεχνία.

1884: Κυκλοφορεί η πρώτη του ποιητική συλλογή, "Les Syrtes" (Οι Σύρτεις), με το ψευδώνυμο Ζαν Μορεάς.

1886: Δημοσιεύει το "Μανιφέστο του Συμβολισμού" στην εφημερίδα "Le Figaro", καθορίζοντας τις αρχές του νέου κινήματος.

1886: Κυκλοφορεί η συλλογή "Cantilènes" (Καντιλένες), ένα από τα πιο χαρακτηριστικά έργα του Συμβολισμού.

1889: Ιδρύει το λογοτεχνικό περιοδικό "Le Symboliste".

1891: Δημοσιεύει το "Le Pèlerin Passionné" (Ο Παθιασμένος Προσκυνητής), σηματοδοτώντας μια στροφή προς έναν πιο κλασικιστικό ύφος.

1893: Κυκλοφορεί η συλλογή "Érinnyes" (Ερινύες), με έντονη την επίδραση της ελληνικής αρχαιότητας.

1899: Εκδίδει το "Stances" (Στροφές), το οποίο θεωρείται το αριστούργημά του και τον καθιερώνει ως έναν από τους μεγάλους Γάλλους ποιητές.

1910: Πεθαίνει στο Παρίσι.

Οδυσσέας Ελύτης - Μια διαδραστική συλλογή ποιημάτων και θεματικών

Οδυσσέας Ελύτης

Μια διαδραστική συλλογή ποιημάτων και θεματικών

Εισαγωγή

Ποιήματα

Θεματικές Ενότητες

Βιογραφία

Εισαγωγή

Ο Οδυσσέας Ελύτης (λογοτεχνικό ψευδώνυμο του Οδυσσέα Αλεπουδέλη, 1911-1996) υπήρξε ένας από τους σημαντικότερους Έλληνες ποιητές της γενιάς του '30 και μια παγκόσμια λογοτεχνική φυσιογνωμία, βραβευμένος με το Νόμπελ Λογοτεχνίας το 1979. Το έργο του διαπνέεται από το φως του Αιγαίου, την ελληνική φύση, τον σουρεαλισμό, τον έρωτα και μια βαθιά αίσθηση της ελληνικότητας.

Η ποίησή του είναι γεμάτη εικόνες, συμβολισμούς και μια μοναδική λυρική γλώσσα που συνδυάζει το αρχέγονο με το σύγχρονο, το ονειρικό με το πραγματικό. Ο Ελύτης αναζήτησε την ομορφιά και την αλήθεια στον κόσμο, μέσα από μια διαρκή συνομιλία με την ελληνική παράδοση και το φως της Μεσογείου.

Επιλογή Ποιημάτων

Κάντε κλικ στον τίτλο κάθε ποιήματος για να διαβάσετε ένα ενδεικτικό απόσπασμα και να μάθετε περισσότερα για αυτό.

1. Το Άξιον Εστί (Απόσπασμα) ▼

Περιγραφή:

Το magnum opus του Ελύτη, ένα επικό ποίημα που συνδυάζει την ιστορία, τη μυθολογία, τη φύση και τη θρησκευτικότητα της Ελλάδας. Αποτελείται από τρία μέρη: "Η Γένεσις", "Τα Πάθη" και "Το Δοξαστικόν".

Ενδεικτικό Κείμενο (απόσπασμα):

Και με το πρώτο φως
από την άκρη του κόσμου
ήρθαν τα πουλιά
και τραγούδησαν.

Και με το πρώτο φως
από την άκρη του κόσμου
ήρθαν τα δέντρα
και χόρεψαν.

Και με το πρώτο φως
από την άκρη του κόσμου
ήρθαν οι άνθρωποι
και αγάπησαν.
                            

2. Ο Ήλιος ο Ηλιάτορας (Απόσπασμα) ▼

Περιγραφή:

Μια συλλογή ποιημάτων που υμνεί τον ήλιο, τη φύση και την ελληνική ύπαιθρο, με έντονα λυρικά και ονειρικά στοιχεία. Αποτελεί μια ωδή στη ζωή και την ομορφιά.

Ενδεικτικό Κείμενο (απόσπασμα):

Ο ήλιος ο ηλιάτορας
ο ήλιος ο πρωινός
ο ήλιος ο μεσημεριανός
ο ήλιος ο απογευματινός.

Ο ήλιος που φωτίζει
τις θάλασσες και τα βουνά,
τα δέντρα και τα λουλούδια,
τους ανθρώπους και τα ζώα.

Ο ήλιος που ζεσταίνει
τις καρδιές και τις ψυχές,
τα σώματα και τα πνεύματα,
τη ζωή και τον θάνατο.
                            

3. Μονόγραμμα (Απόσπασμα) ▼

Περιγραφή:

Μια ποιητική σύνθεση αφιερωμένη στον έρωτα, γραμμένη με λιτότητα και βαθύ συναίσθημα. Το "Μονόγραμμα" είναι ένα από τα πιο αγαπημένα ερωτικά ποιήματα της ελληνικής λογοτεχνίας.

Ενδεικτικό Κείμενο (απόσπασμα):

Το μονόγραμμα σου
είναι το φως μου,
το σκοτάδι μου,
η ζωή μου,
ο θάνατός μου.

Το μονόγραμμα σου
είναι το όνειρό μου,
η πραγματικότητά μου,
η ελπίδα μου,
η απελπισία μου.

Το μονόγραμμα σου
είναι η αγάπη μου,
το μίσος μου,
η χαρά μου,
η λύπη μου.
                            

4. Μαρία Νεφέλη (Απόσπασμα) ▼

Περιγραφή:

Ένα μεταγενέστερο έργο που χαρακτηρίζεται από έναν πιο αστικό και κοινωνικό προβληματισμό, διατηρώντας ωστόσο τον ελυτικό λυρισμό και τον σουρεαλιστικό του χαρακτήρα. Εξερευνά τη σύγχρονη ζωή και τις αντιφάσεις της.

Ενδεικτικό Κείμενο (απόσπασμα):

Μαρία Νεφέλη,
το όνομά σου είναι
ένα σύννεφο που περνάει
πάνω από την πόλη,
ένα όνειρο που χάνεται
μέσα στο πλήθος.

Μαρία Νεφέλη,
τα μάτια σου είναι
δύο φώτα που καίνε
μέσα στο σκοτάδι,
δύο αστέρια που λάμπουν
μέσα στον ουρανό.

Μαρία Νεφέλη,
η ψυχή σου είναι
ένα ποτάμι που κυλάει
μέσα στην άσφαλτο,
ένα λουλούδι που ανθίζει
μέσα στο τσιμέντο.
                            

Βασικές Θεματικές Ενότητες

Το έργο του Οδυσσέα Ελύτη διαπνέεται από συγκεκριμένες θεματικές που αποτελούν τους πυλώνες της ποιητικής και φιλοσοφικής του σκέψης. Εδώ, εξερευνούμε τις σημαντικότερες από αυτές.

1. Το Αιγαίο και το Φως: Το Αιγαίο Πέλαγος και το ελληνικό φως αποτελούν κεντρικά σύμβολα στο έργο του, αντιπροσωπεύοντας την αγνότητα, την ομορφιά, την ελευθερία και την πνευματική διαύγεια.

2. Η Φύση: Η ελληνική φύση, με τα χρώματα, τα αρώματα και τους ήχους της, είναι πηγή έμπνευσης και ένα πεδίο όπου ο άνθρωπος συναντά το θείο και το αρχέγονο.

3. Ο Έρωτας: Ο έρωτας είναι μια μεταμορφωτική δύναμη, ικανή να οδηγήσει στην αυτογνωσία και την υπέρβαση, συχνά συνδεδεμένος με τη φύση και το φως.

4. Ο Σουρεαλισμός: Επηρεασμένος από το σουρεαλιστικό κίνημα, ο Ελύτης χρησιμοποιεί εικόνες από το όνειρο, το υποσυνείδητο και το παράλογο για να εκφράσει βαθύτερες αλήθειες.

5. Η Ελληνικότητα: Μια βαθιά, βιωματική προσέγγιση της ελληνικής ταυτότητας, όχι ως εθνικιστική έννοια, αλλά ως οικουμενική αξία και πνευματική κληρονομιά.

6. Η Ελευθερία και η Αντίσταση: Ιδιαίτερα μετά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο, το έργο του αποκτά μια πιο έντονη κοινωνική και πολιτική διάσταση, υμνώντας την ελευθερία και την αντίσταση.

7. Η Ποίηση ως Πράξη: Για τον Ελύτη, η ποίηση δεν είναι απλώς τέχνη, αλλά μια πράξη ζωής, ένας τρόπος να ανακαλύψει κανείς τον κόσμο και τον εαυτό του.

Σύντομη Βιογραφία

Σημαντικά γεγονότα από τη ζωή και το έργο του Οδυσσέα Ελύτη.

1911: Γέννηση στο Ηράκλειο Κρήτης, με καταγωγή από τη Λέσβο.

1928: Εγκαθίσταται στην Αθήνα. Εγγράφεται στη Νομική Σχολή, αλλά σύντομα στρέφεται στην ποίηση.

1935: Δημοσιεύει τα πρώτα του ποιήματα στο περιοδικό "Νέα Γράμματα", επηρεασμένος από τον σουρεαλισμό.

1936: Γνωρίζει τον Ανδρέα Εμπειρίκο, ο οποίος τον φέρνει σε επαφή με τον σουρεαλισμό.

1940: Κυκλοφορεί η πρώτη του ποιητική συλλογή, "Προσανατολισμοί".

1940-1941: Συμμετέχει στον Ελληνοϊταλικό Πόλεμο ως ανθυπολοχαγός.

1959: Κυκλοφορεί το κορυφαίο έργο του, "Το Άξιον Εστί".

1960: Τιμάται με το Κρατικό Βραβείο Ποίησης για το "Άξιον Εστί".

1969: Εκδίδεται το "Φωτόδεντρο και η Δέκατη Τέταρτη Ομορφιά".

1979: Βραβεύεται με το Βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας "για την ποίησή του, η οποία, με τη στήριξη της ελληνικής παράδοσης, απεικονίζει με αισθητική δύναμη και πνευματική οξύνοια τον αγώνα του σύγχρονου ανθρώπου για ελευθερία και δημιουργία".

1996: Πεθαίνει στην Αθήνα.

Η Φλόγα της Ψυχής και το Εσωτερικό Κάστρο

 

Η συμβολιστική ποίηση ως αντίδραση στον ορθολογισμό

Το συμβολιστικό ποίημα λειτουργεί ως αντίδραση στον ορθολογισμό και την επιστημονική προσέγγιση της εποχής. Αντί να εξηγεί, υποβάλλει. Αντί να περιγράφει, υπονοεί. Η θέση του είναι καθοριστική στην πορεία προς τον μοντερνισμό και επηρεάζει κινήματα όπως ο υπερρεαλισμός και η ελεύθερη ποίηση του 20ού αιώνα και έτσι η κατανόηση του ποιήματος στο συμβολιστικό κίνημα είναι καθοριστική για την αντίληψη της εξέλιξης της μοντέρνας ποίησης. Το συμβολιστικό κίνημα, που αναπτύχθηκε κυρίως στη Γαλλία στα τέλη του 19ου αιώνα, επιδίωξε να απομακρυνθεί από τον ρεαλισμό και τον νατουραλισμό, εστιάζοντας στην εσωτερικότητα, τη φαντασία και τη μουσικότητα της γλώσσας.

Φύση και Ποίηση «Ποιητικά Θραύσματα»

 

Η δύναμη της λέξης καθρεφτίζει την ψυχή στον κόσμο.

Θραύσματα από την Παγκόσμια Ποίηση

 

Η ποίηση είναι η γλώσσα της ψυχής, ένας καθρέφτης της ανθρώπινης εμπειρίας που διαπερνά εποχές, πολιτισμούς και συναισθήματα καθώς μέσα από τους στίχους, οι ποιητές εκφράζουν την αγωνία, την ελπίδα, την αγάπη και την αντίσταση, δημιουργώντας έναν κοινό τόπο στοχασμού και κάπως έτσι η παγκόσμια ποίηση μοιάζει με έναν καθρέφτη των θεματικών φωνών του ανθρώπου, αντανακλώντας την πολυπλοκότητα της ανθρώπινης εμπειρίας μέσα από διαφορετικές εποχές, πολιτισμούς και κοινωνικά πλαίσια.

Η Ανθρωποκεντρική Ποίηση ως Μαρτυρία

Η ποίηση, όταν πατάει με τα δυο πόδια στη γη και στρέφει το βλέμμα της στον άνθρωπο, μεταμορφώνεται και γίνεται φωνή παρηγοριάς και αφύπνισης. Σε κάθε εποχή κρίσης —ατομικής ή συλλογικής— η ανθρωποκεντρική ποίηση μάς ζητά να δούμε τον κόσμο διαφορετικά.

Ο άνθρωπος δεν παρουσιάζεται ως σύμβολο ή υπερβατική ιδέα· γίνεται υπαρκτός, με σώμα, φωνή και σκέψη και ο στίχος πάλλεται με την αγωνία της καθημερινής ζωής γιατί ο ανθρωποκεντρισμός αγγίζει την υπαρξιακή περιοχή. Δηλαδή την περιοχή εκείνη όπου ο Λόγος είναι η οδός και η ποίηση είναι ένας νοητός δρόμος συνύπαρξης.

« Barbara » Jacques Prévert, Paroles, 1946

Ο ανθρωποκεντρισμός, λοιπόν, στην ποίηση δεν είναι μόνο θεματολογία, είναι συμπαράσταση και ποίηση εν πολέμω ή ο άνθρωπος ως το μόνο καταφύγιο.. 

Γιατί σε εποχές πολέμου κάθε είδους, η ποίηση που εστιάζει στον άνθρωπο δεν είναι απλά ρομαντισμός όταν στον στίχο και στη σιωπή ανάμεσα σε δυο λέξεις, χωράνε η αδικία, ο θάνατος και η απώλεια. 

Γιατί σε τέτοιες εποχές η ανθρωποκεντρική ποίηση μπορεί να καταγράφει εκείνα που δεν χωρούν στα δελτία των ειδήσεων. 

Γιατί σε αυτή τη διάσταση της τέχνης και της έκφρασης γίνεται απόλυτα αντιληπτό πως το ανθρώπινο πνεύμα ήταν και θα είναι το μόνο καταφύγιο εκείνων που δεν το μισούν.

Και είναι πολλοί αυτοί που το μισούν αν κρίνουμε από το αποτέλεσμα.

 Quelle connerie la guerre (...)

Jacques Prévert, Paroles

The Definition of Art

Χαλίλ Γκιμπράν: Ένας εκφραστής της Ελευθερίας

Ο Λιβανοαμερικανός ποιητής, φιλόσοφος και ζωγράφος Χαλίλ Γκιμπράν (1883–1931) άφησε πίσω του ένα έργο διαχρονικό, γεμάτο συμβολισμούς, πνευματικότητα και ανθρωποκεντρικά οράματα. Το έργο του «Ο Προφήτης» συνεχίζει μέχρι σήμερα να εμπνέει ανθρώπους κάθε ηλικίας και πολιτισμικού υπόβαθρου. Μέσα από βαθυστόχαστο λόγο και υπερβατική σκέψη, ο Γκιμπράν μας καλεί να αναζητήσουμε την αλήθεια αλλά πόσο καλά το καταφέρνει;

Αναζήτηση της Αυθεντικότητας

Στο ποίημα «Οι Επτά Εαυτοί», ο Γκιμπράν μάς παρουσιάζει την ανθρώπινη ψυχή σαν ένα μωσαϊκό διαφορετικών φωνών. Κάθε εαυτός αντιπροσωπεύει και μια πτυχή του εσωτερικού μας κόσμου: ο φοβισμένος, ο ματαιόδοξος, ο πνευματικός… Όλοι τους διαφωνούν, μα ο έβδομος, ο πιο ήρεμος και σοφός, μένει σιωπηλός. Ίσως επειδή η αληθινή κατανόηση δεν φωνάζει – απλώς Είναι.

 "Και εγώ έμεινα να παρατηρώ τον εαυτό μου με παράξενη αγάπη, όπως κοιτάς έναν ξένο που κουβαλά κάτι οικείο."

 Η Αγάπη ως Ελευθερία

Στο κεφάλαιο «Για την Αγάπη» από τον Προφήτη, ο Γκιμπράν περιγράφει την αγάπη σαν δύναμη που μας μεταμορφώνει. Όχι σαν κατοχή ή εξάρτηση, αλλά σαν κάλεσμα προς βαθιά υπαρξιακή ολοκλήρωση:

 "Αγαπάτε ο ένας τον άλλον, αλλά μη δημιουργείτε δεσμούς αγάπης: Μάλλον αφήστε την να είναι μια κινούμενη θάλασσα ανάμεσα στις ψυχές σας."

Η ελευθερία μέσα στην αγάπη αποτελεί έναν από τους πιο ριζοσπαστικούς – και λυτρωτικούς – ορισμούς του έρωτα στη μοντέρνα λογοτεχνία.

 Η Ελευθερία μέσα από τον Τρελό

Στο πεζό ποίημα "Ο Τρελός", ο ποιητής αναρωτιέται τι σημαίνει να είσαι αληθινός. Όταν του αφαιρούνται οι μάσκες της κοινωνικής ταυτότητας, εκείνος ανακαλύπτει τη χαρά της ελευθερίας:

 "Και τώρα, αφού δεν έχω μάσκες, μπορώ να δω τον εαυτό μου και εσάς, όπως αληθινά είμαστε."

Η τρέλα του δεν είναι παραλογισμός, αλλά αποδέσμευση από τις απαιτήσεις του κόσμου. Μια πρόσκληση προς αυθεντικότητα και αυτογνωσία.

Ο Χαλίλ Γκιμπράν δεν μας προσφέρει απλές απαντήσεις αλλά όσο περισσότερο διάβαζα τα έργα του Χαλίλ τόσο περισσότερο καταλάβαινα πως η μία και μοναδική αλήθεια και η οδός είναι ο Χριστός και πως δεν υπάρχουν άλλοι δρόμοι. Έτσι λοιπόν η ποίηση του Χαλίλ Γκιμπράν δεν κρύβει τις ρωγμές αλλά τις αναδεικνύει εμπνευσμένη από τον σπόρο της αλήθειας και ο σπόρος της αλήθειας θα φυτρώσει όπου πέσει αν φροντίσει να καθαρίσει κάποιος τα χορτάρια, αλλά το πως αντιλαμβάνεται ο καθένας ξεχωριστά την σκιά ενός δέντρου μέσα στη ζέστη είναι καθαρά υποκειμενικό.

Συνεπώς ο Γκιμπράν είπε με τον δικό του τρόπο αυτό που καταλάβαινε και τα έργα του αποτελούν μια καλή πηγή σκέψης και προβληματισμού. Το δικό μου συμπέρασμα είναι πως είναι άλλο η μακαριότητα και άλλο η ελευθερία, όσο δε για την αγάπη πρώτα απ` όλα είναι το να μην κάνεις στους άλλους αυτό που δεν θέλεις να σου κάνουν όποιοι και να είναι αυτοί.

Θα κλείσω εδώ με το πολυσυζητημένο: «Τα παιδιά σας δεν είναι δικά σας παιδιά.  Είναι οι γιοι και οι κόρες της λαχτάρας της ζωής για τον εαυτό της.  Έρχονται στον κόσμο μέσα από εσάς, αλλά δεν προέρχονται από εσάς.  Και παρότι είναι μαζί σας, δεν ανήκουν σε σας.» Κανένας δεν ανήκει σε κανέναν λοιπόν γράφει ο Γκιμπράν εκατό χρόνια πριν αλλά κάτι τέτοιο μόνο αποδεκτό στην πράξη δεν φαίνεται να έγινε ποτέ και το παιδομάζωμα συνεχίζεται πιο πονηρά από ποτέ για να εξυπηρετήσει ταπεινές σκοπιμότητες ως συνήθως.