Η Τεχνητή Νοημοσύνη μέσα από το Πρίσμα της Ηθικής της Ασάφειας

Η Τεχνητή Νοημοσύνη μέσα από το Πρίσμα της Ηθικής της Ασάφειας

Η τεχνητή νοημοσύνη εξελίσσεται με αλματώδεις ρυθμούς, επηρεάζοντας σχεδόν κάθε πτυχή της σύγχρονης ζωής. Ωστόσο, η ενσωμάτωσή της στην καθημερινότητα δεν περιορίζεται σε τεχνολογικές αναβαθμίσεις· φέρνει μαζί της βαθιά ηθικά ερωτήματα. Πώς κρίνουμε μια νοημοσύνη που δεν είναι ανθρώπινη; Και πώς μπορούμε να την προσεγγίσουμε υπό το πρίσμα της «Ηθικής της Ασάφειας», όπως αυτή διατυπώθηκε από τη Σιμόν ντε Μποβουάρ;

Η Μποβουάρ περιγράφει την ανθρώπινη ύπαρξη ως εγγενώς ασαφή, γεμάτη αντιφάσεις και αβεβαιότητες. Μέσα από αυτή τη φιλοσοφική προσέγγιση, η ηθική δεν εδράζεται σε απόλυτες αλήθειες αλλά στην ελευθερία του ατόμου να αναλαμβάνει ευθύνη εντός της αβεβαιότητας. Αυτή η προοπτική μας προσκαλεί να σκεφτούμε τη μη-ανθρώπινη νοημοσύνη όχι ως κάτι έξω από την ηθική σφαίρα, αλλά ως πεδίο διαλόγου και ευθύνης.

Θεμελιώδεις Αρχές της Ηθικής της Ασάφειας

Σύμφωνα με αυτές η ασάφεια είναι η φυσική κατάσταση του ανθρώπου. Δεν είμαστε ποτέ απόλυτα προσδιορισμένοι, και αυτό μας δίνει την ελευθερία να επιλέγουμε, αλλά και την ηθική υποχρέωση να κρίνουμε τις επιλογές μας. Η ευθύνη μέσα στην αβεβαιότητα δεν απαιτεί βεβαιότητα, αλλά συνεχή επαγρύπνηση και επιπλέον, η ηθική δεν υφίσταται χωρίς τον συνάνθρωπο· η ελευθερία μας είναι διαλεκτική, εξαρτάται από την ελευθερία των άλλων και εκφράζεται μέσα από τη σχέση μας με αυτούς.

Η Τεχνητή Νοημοσύνη ως Ηθικό Υποκείμενο

Παρότι η τεχνητή νοημοσύνη δεν έχει συνείδηση ή ελεύθερη βούληση, οι αποφάσεις που λαμβάνει ή επηρεάζει έχουν ουσιαστική επίδραση στην ανθρώπινη ζωή. Η ηθική της ασάφειας μας βοηθά να κατανοήσουμε τη χρήση της AI όχι με όρους βεβαιότητας, αλλά ως ένα δυναμικό και ασαφές πεδίο που απαιτεί υπευθυνότητα.

Η πρόβλεψη και η χρήση της AI ενσωματώνεται σε περιβάλλοντα με αβέβαιες συνέπειες: από ιατρικές διαγνώσεις και συστήματα ελέγχου έως πολιτικές αποφάσεις. Αν και η AI δεν σκοπεύει να βλάψει, ο αντίκτυπός της είναι πραγματικός και ηθικά φορτισμένος. Η ευθύνη σε αυτή την περίπτωση είναι συστημική και συλλογική καθώς περιλαμβάνει τους δημιουργούς, τους χρήστες και όσους την ενσωματώνουν στην κοινωνία.

Τέλος, η σχέση της AI με τον άνθρωπο δεν πρέπει να είναι μονόπλευρη. Όπως η ηθική της ασάφειας απαιτεί την αναγνώριση του συνανθρώπου, έτσι και η AI οφείλει να ενσωματώνει τον ανθρώπινο παράγοντα και να λειτουργεί ως εργαλείο που ενδυναμώνει και δεν απομονώνει.

 Καθώς η AI γίνεται αναπόσπαστο κομμάτι της ζωής μας, ας τη σκεφτούμε ως τεχνολογία που απαιτεί όχι μόνο τεχνική εξειδίκευση αλλά και φιλοσοφική και ηθική επίγνωση.

Η Artificial Intelligence στον Πόλεμο μέσα από το Πρίσμα της Ηθικής της Ασάφειας

Η αλματώδης εξέλιξη της Artificial Intelligence (AI) έχει διαμορφώσει νέα όρια μεταξύ τεχνολογίας και ηθικής, ιδίως στον τομέα της στρατιωτικής χρήσης. Η εμπλοκή της AI σε πολεμικές επιχειρήσεις εγείρει ερωτήματα βαθιάς ηθικής σημασίας: Ποιος είναι υπεύθυνος για τις αποφάσεις της μηχανής; Πώς διαχειριζόμαστε τις αβεβαιότητες που προκύπτουν; Η «Ηθική της Ασάφειας», όπως διατυπώθηκε από τη Σιμόν ντε Μποβουάρ, μας προσφέρει ένα φιλοσοφικό πλαίσιο για να κατανοήσουμε και να αξιολογήσουμε τις νέες μορφές ηθικών προκλήσεων.

Ασάφεια ως φυσική συνθήκη της ανθρώπινης ύπαρξης 

 Η Μποβουάρ υποστηρίζει ότι οι άνθρωποι είναι ανοιχτά συστήματα, με την ελευθερία να επιλέγουν εν μέσω αβεβαιοτήτων. Στην AI, αυτή η ασάφεια αντικατοπτρίζεται στη χρήση της για αποφάσεις που ξεπερνούν την προβλεψιμότητα.

Ηθική ευθύνη χωρίς απόλυτη γνώση 

 Όταν η AI λαμβάνει αποφάσεις με ελάχιστη ανθρώπινη παρέμβαση, η ευθύνη παραμένει στον άνθρωπο, έστω και αν η πρόθεση δεν είναι ξεκάθαρη.

Η διαλεκτική του Εγώ με τον συνάνθρωπο 
Η ηθική της ασάφειας τονίζει ότι η ελευθερία του ανθρώπου είναι δεμένη με την αναγνώριση του συνανθρώπου του. Στο πεδίο του πολέμου, η AI συχνά αγνοεί αυτή τη σχέση, επιβάλλοντας αποφάσεις χωρίς διάλογο ή ηθική διαβούλευση.

Η νέα μορφή πολέμου με AI και πληροφοριακή χειραγώγηση  έχει αλλάξει ριζικά τον τρόπο που οι πολίτες αντιλαμβάνονται τη σύγκρουση.

Το Matrix δεν είναι απλώς μια ταινία επιστημονικής φαντασίας αλλά μια πολιτισμική αλληγορία που  απεικόνισε πολλές από τις σημερινές ανησυχίες γύρω από την τεχνητή νοημοσύνη, την παραπληροφόρηση και την εικονική πραγματικότητα και χρησιμοποιείται ως εργαλείο πολιτικής κριτικής, από φιλοσόφους, ακτιβιστές και καλλιτέχνες που αμφισβητούν την “πραγματικότητα” των σύγχρονων κοινωνιών.

Η Ηθική στην Πολεμική Χρήση της AI

Απόφαση χωρίς διάλογο  

Η AI δρα πολλές φορές χωρίς ανθρώπινη αλληλεπίδραση και αντιβαίνοντας στην ηθική της ασάφειας που απαιτεί κριτική στάση εντός της αβεβαιότητας.
Τεχνολογική αποστειρωμένη βία 

 Ο πόλεμος μέσω AI δεν απαιτεί φυσική παρουσία ή ευαισθησία. Η ηθική αποτίμηση θολώνει όταν η δράση γίνεται μέσω κώδικα.
Ασαφής ευθύνη – Σκοτεινό τρίγωνο 

 Όταν δεν είναι ξεκάθαρο αν ευθύνεται ο προγραμματιστής, ο στρατηγός ή ο φορέας που διέταξε τη χρήση της AI, η ηθική της ασάφειας μας καλεί να εντοπίσουμε την ευθύνη εντός της αβεβαιότητας.

Η στρατιωτική χρήση της AI φανερώνει τα όρια της τεχνολογίας όταν απομακρύνεται από την ανθρώπινη ηθική. Η ηθική της ασάφειας δεν απαιτεί βεβαιότητα, αλλά συνείδηση της αβεβαιότητας και δράση με υπευθυνότητα. Αναγνωρίζει ότι η ελευθερία δεν είναι απομόνωση, αλλά διάλογος με τον συνάνθρωπο. Στον πόλεμο, αυτός ο διάλογος απουσιάζει και η AI γίνεται εργαλείο χωρίς κριτική. 

Πώς η AI εντείνει την ηθική κρίση στον πόλεμο

Αυτονομία χωρίς λογοδοσία Τα αυτόνομα οπλικά συστήματα μπορούν να λάβουν αποφάσεις χωρίς ανθρώπινη παρέμβαση, δημιουργώντας ασάφεια ως προς το ποιος φέρει την ευθύνη για τις συνέπειες. Η ηθική της ασάφειας μας καλεί να μην αποφεύγουμε την ευθύνη, ακόμη και όταν η δράση γίνεται μέσω μηχανής.

Απρόβλεπτη συμπεριφορά Η AI μπορεί να λειτουργήσει με τρόπους που δεν προβλέπονται από τους δημιουργούς της, οδηγώντας σε ανεπιθύμητες ή επικίνδυνες καταστάσεις. Αυτό εντείνει την ανάγκη για ηθική επαγρύπνηση και διαφάνεια.

Ανθρώπινος έλεγχος υπό πίεση Η ταχύτητα λήψης αποφάσεων από AI υπερβαίνει την ανθρώπινη ικανότητα παρέμβασης, περιορίζοντας τη δυνατότητα ηθικής κρίσης σε πραγματικό χρόνο.

Μετατόπιση της ευθύνης Όταν η AI χρησιμοποιείται για να αποφασίσει ποιος ζει και ποιος πεθαίνει, η ηθική κρίση μετατοπίζεται από το πεδίο της ανθρώπινης συνείδησης σε ένα ασαφές τεχνολογικό σύστημα. Η Beauvoir θα έβλεπε αυτό ως αποτυχία να αναγνωρίσουμε το «εμείς» της ανθρωπότητας.

Διεθνής αβεβαιότητα και έλλειψη ρύθμισης Η απουσία διεθνών κανόνων για τα αυτόνομα όπλα εντείνει την ηθική κρίση, καθώς δεν υπάρχει κοινό πλαίσιο για την αξιολόγηση των συνεπειών

Η Ηθική της Ασάφειας, όπως την εισηγήθηκε η Simone de Beauvoir, όντως ενέπνευσε μια γενιά στοχαστών να δουν την ηθική όχι ως ένα σύνολο απόλυτων κανόνων, αλλά ως μια διαδικασία εσωτερικής ευθύνης και αναγνώρισης της πολυπλοκότητας της ανθρώπινης εμπειρίας.

Το να αφήνουμε ανοιχτά ερωτήματα είναι για πολλούς μια μορφή ελευθερίας και μπορεί να είναι για έναν καθηγητή μέθοδος διδασκαλίας αλλά αρκετοί  υποστηρίζουν πως αυτό μπορεί να οδηγήσει σε σύγχυση και δεν έχουν άδικο.

Η χρήση της Artificial Intelligence (AI) στα τεχνολογικά μέσα πολέμου έχει μεταμορφώσει ριζικά το πεδίο της ηθικής κρίσης, δημιουργώντας νέες προκλήσεις που δεν μπορούν να αντιμετωπιστούν με τα παραδοσιακά ηθικά εργαλεία. και η Ηθική της Ασάφειας, όπως την εισηγήθηκε η Simone de Beauvoir μπορεί να προσφέρει ένα «πλαίσιο κατανόησης» αυτής της κρίσης, αφού αναγνωρίζει την αβεβαιότητα, την πολυπλοκότητα και την ευθύνη ως θεμελιώδη στοιχεία της ανθρώπινης δράσης.

Κατά συνέπεια είναι ένα «πλαίσιο κατανόησης» και τίποτα παραπάνω δεν μπορεί να προσφέρει όπως και κάθε άλλο φιλοσοφικό πλαίσιο γιατί την ηθική την έχει ο άνθρωπος μέσα του όπως τα πουλιά που ξέρουν να πετάνε εκτός και αν δεν θέλει να ακούει την φωνή της και ηθική που να αποδέχεται τον πόλεμο δεν υπάρχει.

The_Ethics_of_Ambiguity

plato.stanford.edu